سرخوردگی مهره کمر به چه معناست و چه دلایلی دارد؟
سرخوردگی، لیزخوردگی، لغزندگی، لقی، جابجایی یا دررفتگی مهره کمری، همه به معنی ناپایداری مهره‌ها در ناحیه کمر است و در اصطلاح تخصصی به آن “لیستزیس” یا “اسپوندیلولیستزیس” می‌گویند. در واقع تک تک مهره‌های ستون فقرات با کمک دیسکها، تاندونها، رباطها و عضلات روی هم ثابت و پایدار می‌مانند و حرکتی کنترل شده دارند.
به دلایلی که در زیر به آنها اشاره میشود ممکن است این پایداری از بین رفته و حرکتی بیش از معمول و غیرعادی در زمان ایستادن و راه رفتن بین مهره‌ها رخ دهد و دو مهره روی هم بلغزند و جابجا شوند.
علت سرخوردگی مهره کمر چیست؟
ضربه‌ها و شکستگی‌های ستون فقرات، اختلالات مادرزادی، آرتروز، عفونتها، تومور ستون فقرات و خیلی دلایل دیگر میتوانند سبب بهم خوردن این پایداری شوند. در این صورت یک مهره روی مهره دیگر حرکت کرده و اصطلاحا “سُر” می‌خورد. سه دلیل اول از سایر دلایل شایع تر هستند. در بسیاری از موارد مادرزادی یا ثانویه به ضربه، معمولا قسمتی از مهره می‌شکند که در نمای رادیوگرافی شبیه شکستن گردن “سگ اسکاتلندی” مشاهده میگردد.
علایم سرخوردگی مهره کمر
درد کمر شایعترین علامت است و در قسمت پایین کمر احساس میشود و گاهی به صورت کمربندی دو طرف کمر را دربر می‌گیرد. این درد اکثرا با راه رفتن طولانی، ایستادن طولانی، حرکت ناگهانی و شدید ماشین در زمان رانندگی و خم شدن به جلو ایجاد میگردد. با شروع درد معمولا بیمار ترجیح میدهد جایی بنشیند یا حتی مجبور به خوابیدن میشود تا شدت آن کم شود. با افزایش شدت لیزخوردگی ممکن است درد کم کم به پاها هم انتشار پیدا کند، این انتشار درد بیشتر در پشت ران و ساق پا احساس میشود. گاهی شدت علائم به حدی است که با کمی پیاده‌روی بیمار دچار درد شدید در کمر و پاها و حتی احساس ضعف، خستگی یا لنگش و سستی در پاها میشود و مجبور است به فواصل کوتاهی در مسیر بنشیند و استراحت کند.
آیا سرخوردگی مهره کمر با بیماری دیسک کمر همراهی دارد؟
واقعیت این است که وقتی دو مهره کمر روی هم لق باشند و حرکت غیرعادی داشته باشند دیسک کمر بین آنها هم خراب شده و ممکن است دچار پارگی و بیرون زدگی دیسک شود؛ به این ترتیب این دو بیماری در بسیاری موارد همزمان با هم وجود خواهند داشت.
روند بیماری سرخوردگی مهره کمر چگونه است؟
به تدریج و با گذر ماهها و سالها معمولا سرخوردگی بیشتر و بیشتر میشود و طبیعتا علائم بیمار هم به تدریج و آهستگی شدیدتر میگردد؛ چراکه در طول زندگی روزمره حرکت در ستون فقرات مکرر رخ میدهد و کم کم جابجایی و سرخوردگی مهره‌های ناپایدار هم افزایش می‌یابد.
خصوصا اگر این سرخوردگی در سن جوانی رخ دهد احتمال پیشرفت آن و رسیدن به مراحل شدیدتر در سالهای بعد بیشتر میشود. در سنین بالاتر، هم فعالیت فرد کمتر است و هم از طرفی ستون فقرات در ماهیت خود به سمت سفت شدن پیش میرود و به این دلیل احتمال پیشرفت در بالای ۶۰ سال بسیار کمتر از دوران میانسالی است.
